موضوع نکاح و طلاق یکی از مباحث احوال شخصیه است که نیازمند تفحص و بررسی تطبیقی است. در این پژوهش سعی بر ارائه گزارشی مفصل، همراه با استناد به منابع اصلی، در خصوص مواضع اشتراکی و اختلافی بین فقه حنفی و امامیه است. در این پژوهش سعی بر بررسی این مطالب در جهت یافت نقاط مشترک و نیز تبیین مواضع اختلاف، برای تبین هدف والاتر که همانا تقریب بین مذاهب اسلامی است، می‌باشد.

خانواده یک نظام اجتماعی است که رسما در همه جوامع پذیرفته شده و توسعه یافته است. ازدواج پیامدهای حقوقی و واجباتی در پی دارد که احترام متقابل زوجین، درک تکالیف متقابل ایشان، اعتقاد به زندگی مشترک و پایبندی به وظایف زناشویی و ... از جمله این پیامدها است. در صورتی که زوجین درک صحیح و کاملی از زندگی مشترک نداشته باشند، پای تفرقه و جدایی به میان می‌آید.

باتوجه به اشتراکات دینی و مذهبی که در خصوص احوال شخصیه و نیز مراودات و روابط اجتماعی بین حنفیان کشور و اکثریت امامیه وجود دارد و نیز وجود اختلافات مذهبی و تفاوت‌های نسبی در احوال شخصیه بین فقه و حقوق امامیه و حنفیه(که قانون آن را به رسمیت شناخته است) اهمیت موضوع مشخص است. زیرا در مقام ابتلا و عمل به مفاد مواد راجع به احوال شخصیه، زمانی امکان تصمیم‌گیری وجود دارد که بررسی تطبیقی و مقارنه فقهی بین مذاهب صورت گیرد. موارد مشترک دو قانون و افتراقات آن معین و احصا شود. 
 

فهرست مطالب

مقدمه    6
ا: بیان مساله    6
ب: اهداف پژوهش    7
ج: سوالات پژوهش    7
د: فرضیه‌های پژوهش    7
ه: پیشینه پژوهش    8
و: جنبه نوآوری پژوهش    8
ز: روش گردآوری مطالب    9

فصل اول: اشتراکات مبحث نکاح    10

مبحث اول: ایجاب و قبول    11
گفتار اول: اصل ایجاب و قبول    11
گفتار دوم: الفاظ ایجاب و قبول    13
گفتار سوم: تقدم قبول بر ایجاب    15
مبحث دوم: تنجز عقد    15
مبحث سوم: شروط متعاقدین عقد نکاح    19
مبحث چهارم: شروط زوجه بر زوج و شروط زوج بر زوجه    21
مبحث پنجم: دعوی ازدواج    22
مبحث ششم: محرمات نکاح    23
گفتار اول: ازدواج با محارم    23
ا: محارم نسبی    23
ب: محارم سببی(مصاهری)    25
ج: محارم رضائی    26
گفتار دوم: دیگر اسباب حرمت نکاح    28
ا: وطی به شبهه    28
ب: جمع بین محارم    29
ج: نکاح با فرزند حاصل از زنا    31
د: تعدد زوجات    31
ه: حرمت نکاح با اهل کتاب    33
و: حرمت نکاح در زمان عده    36
مبحث هفتم: ولایت در نکاح    37
مبحث هشتم: مهر    44
گفتار اول: شرایط مهریه    45
ا: مالیت داشتن    45
ب: معلوم بودن    46
ج: دیگر شرایط    48
گفتار دوم: موارد ثبوت مهرالمثل    49
گفتار سوم: شرط تعجیل و یا تاجیل مهر    52
گفتار چهارم: حق حبس در مهر    53
گفتار پنجم: طلاق قبل از دخول    55
خلاصه فصل اول    57

فصل دوم: اختلافات مبحث نکاح    59

مبحث اول: ایجاب و قبول    60
گفتار اول: لغت شناسی ایجاب و قبول    60
ا: الفاظ ایجاب و قبول    60
ب: ماضی بودن    61
ج: به لفظ عربی بودن    62
گفتار دوم: فوریت در قبول    62
گفتار سوم: کتابت ایجاب و  قبول    64
مبحث دوم: شهود عقد    64
گفتار اول: ضرورت حضور شاهد    64
ب) تعدد    66
ج) شرط سماع    66
د) شرط عدالت    67
مبحث سوم: شروط عاقدین    67
گفتار اول: اکراه در عقد    67
گفتار دوم: وقوع عقد به نحو هزل    69
گفتار سوم ازدواج سفیه    70
گفتار چهارم: بلوغ    71
ا: علائم بلوغ    71
ب: سن بلوغ    71
مبحث چهارم: شروط طلاق در عقد نکاح    72
مبحث پنجم: ادعای زوجیت    73
مبحث ششم: محرمات نکاح    73
گفتار اول: نکاح دختر زوجه    73
گفتار دوم: جمع بین محارم    74
گفتار سوم: نشر حرمت به وسیله زنا    78
گفتار چهارم: عدد زوجات    79
گفتار پنجم: حرمت لعان    80
گفتار ششم: تعداد طلاق    81
گفتار هفتم: حرمت رضاعی    84
ا: لبن حاصل ناشی از وطی شرعی یا غیر شرعی؟    84
ج: میزان لبن    85
گفتار هشتم: نکاح در عده    86
گفتار نهم: نکاح در زمان احرام    87
مبحث هفتم: ولایت در نکاح    88
گفتار اول: ولایت بر بالغه رشیده    88
گفتار دوم: ولایت بر صغیر و مجنون و سفیه    89
گفتار سوم: تزویج بدون مهر صغیر    89
مبحث هشتم: کفائت    89
مبحث نهم: عیوب    90
اـ۱: مصداق وقوع عنن    91
اـ ۲: نیاز به صیغه طلاق    91
ا ـ۳: مهریه در زمان طلاق به دلیل عنن    91
مبحث دهم: خیار شرط در نکاح    92
مبحث یازدهم: مهر    93
گفتار اول: میزان مهر    94
گفتار دوم: ازدواج بدون مهر    95
گفتار سوم: تعجیل یا تاجیل    96
گفتار چهارم: شرط مقداری از مهر برای پدر زوجه    96
گفتار پنجم: پدر و مهریه فرزند صغیر    97
خلاصه فصل    98

فصل سوم: اشتراکات مبحث طلاق    99

مقدمه    100
مبحث اول: شروط طلاق    100
گفتار اول:شرایط مطلق    100
گفتار دوم: طلاق ولی    102
گفتار سوم: طلاق سفیه    103
گفتار چهارم: شرایط مطلقه    104
گفتار پنجم: حضور شاهد    105
مبحث دوم:انواع طلاق    106
گفتار اول: طلاق رجعی    107
گفتار دوم: طلاق بائن    108
ب: انواع طلاق بائن    109
ج: طلاق خلع    109
ج ـ۱: میزان مهر    111
ج ـ۲: عوض خلع    111
ج ـ۳ : شرایط زوجه مخالعه    112
ج ـ۴: شروط زوجه مخالع    113
ج ـ۵: نحوه رجوع    114
مبحث سوم: اشتباه در عدد طلاق    115
مبحث چهارم: عده    115
گفتار اول: وجوب عده    116
گفتار دوم: مدت عده    116

فصل چهارم: افتراقات مبحث طلاق    119

مقدمه    119
مبحث اول: شرایط طالق    120
گفتار اول: اختیار    120
گفتار دوم: قصد    121
گفتار سوم: طلاق بالغ مجنون    121
مبحث دوم: شرایط مطلقه    122
مبحث سوم: صیغه طلاق    123
مبحث چهارم: انواع طلاق    124
گفتار اول: طلاق یائسه    124
گفتار دوم: طلاق خلع    124
ا: طرف کراهت؟    124
ب: عوض خلع    126
ب ـ۱: از جانب اجنبی    126
ب ـ۲: ما لا یملک    126
ج: صیغه خلع    127
مبحث پنجم: عده    128
گفتار اول: عده خلو    128
گفتار دوم: عده سقط جنین    129
گفتار سوم: عده مدخوله قبل تسع(۹سالگی)    129
گفتارچهارم: عده زن حائض مضطربه    129
خلاصه فصل    130
نتایج پژوهش و پیشنهادات:    131

فهرست منابع و ماخذ    134